"Tôi sẽ luôn có thời gian để sống ở quê nhà. Khi còn trẻ, bạn cần nhìn thế giới, có được kinh nghiệm mới. Ngoài ra, bằng tốt nghiệp châu Âu là một điều danh giá". Với những suy nghĩ như vậy, các học sinh ngày hôm qua đưa ra lựa chọn học tập tại các trường đại học châu Âu.

Alexander Baranova, tác giả của blog GoStudy, kể về những thuận lợi và khó khăn khi học tập tại Cộng hòa Séc, Pháp, Đức và các quốc gia khác.

Tất nhiên, bằng cấp chỉ là bước đệm trên con đường đến với công việc danh giá và lương cao. Tuy nhiên, trong thế giới hiện đại, có "vỏ ngoài" đẹp thôi là chưa đủ. Nhà tuyển dụng không đánh giá cao sự hiện diện của bằng cấp bằng số lượng kỹ năng và kiến ​​​​thức mà ứng viên có thể áp dụng ngay vào thực tế. Đây là đặc điểm chính của hệ thống giáo dục châu Âu: nó không chỉ tập trung vào việc tiếp nhận được kiến ​​​​thức lý thuyết mà còn phát triển các kỹ năng thực tế.

Ưu điểm của việc học tập tại Châu Âu

Hãy phân tích ví dụ về sinh viên Nina. Cô ấy 18 tuổi, tốt nghiệp loại xuất sắc tại trường trung học ở Tomsk, cô ấy muốn trở thành đạo diễn phim và quyết định tiếp tục việc học ở Cộng hòa Séc. Mục tiêu là Trường điện ảnh và truyền hình

• Mức độ đào tạo sinh viên cao.

Nina sẽ học quay phim trong studio hiện đại sử dụng kỹ thuật tốt chứ không phải thiết bị lỗi thời. Các bài giảng và giờ học thực hành sẽ được tiến hành bởi các chuyên gia thực hành, những người có thể củng cố thêm bất kỳ lý thuyết nào bằng các ví dụ từ công việc của chính họ. Nina sẽ có quyền truy cập vào các thư viện và cơ sở dữ liệu phong phú về phim và ảnh tư liệu thường không có sẵn.

• Triển vọng nghề nghiệp tuyệt vời và mức độ việc làm cao.

Trong thời gian học tập Nina sẽ có cơ hội làm quen với các chuyên gia trong thế giới điện ảnh và chứng tỏ bản thân: tham gia các dự án, lễ hội, thực tập miễn phí. Những sinh viên năng động, có năng lực và quan tâm đã có lời mời làm việc khi kết thúc đào tạo. Họ thậm chí không tìm kiếm việc làm mà được cung cấp việc làm.

• Hệ thống lựa chọn chuyên ngành linh hoạt.

Ở các trường đại học châu Âu hệ thống tín chỉ ECTS hoạt động, cho phép sinh viên tự lựa chọn những môn học mà mình hứng thú nhất. Nina có thể quay phim tài liệu ngắn hoặc ngược lại, điện ảnh nghệ thuật, lựa chọn làm phim hoạt hình hoặc video quảng cáo.

• Tự do đi lại khắp châu Âu.

Điều bình thường đối với sinh viên châu Âu là dành một hoặc hai học kỳ ở quốc gia khác theo chương trình ERASMUS+. Điều này cho phép bạn mở rộng tầm nhìn, làm quen với các chuyên gia trong lĩnh vực của mình và có thể nhận được lời mời làm việc sau khi tốt nghiệp. Đối với những người sáng tạo, chuyến đi đến nước ngoài có thể là nguồn cảm hứng quý giá.

Ngoài ra, visa sinh viên châu Âu cho phép bạn đi du lịch trong kỳ nghỉ. Nina đã thử lướt sóng ở Bồ Đào Nha, dạo quanh các bảo tàng ở Paris, chiêm ngưỡng kiến ​​trúc của Barcelona và nghỉ ngơi trên biển ở Ý. Chỉ cần mua vé máy bay hoặc xe buýt và giải quyết vấn đề chỗ ở là đủ.

• Làm quen với nền văn hóa và ngôn ngữ mới.

"Bạn biết bao nhiêu ngôn ngữ thì bạn là một con người bao nhiêu lần bấy nhiêu." Câu nói này của Anton Pavlovich Chekhov hoàn toàn phù hợp để mô tả nền giáo dục châu Âu. Theo quy định, sinh viên tốt nghiệp các trường đại học Châu Âu nói ít nhất hai ngôn ngữ: a) Tiếng Anh, b) ngôn ngữ mà lớp học của họ được dạy. Hầu hết các tài liệu giáo dục được viết bằng tiếng Anh. Trong trường hợp Nina được nhận vào chương trình giáo dục do nhà nước tài trợ của Đại học Charles, cô ấy sẽ học bằng tiếng Séc và giao tiếp bằng tiếng Anh rất nhiều. Ví dụ, nếu cô ấy quyết định sang Pháp theo chương trình ERASMUS+, thì cô ấy sẽ phải học tiếng Pháp. Khả năng nói được nhiều ngôn ngữ được đánh giá cao trên thị trường lao động không kém gì bằng tốt nghiệp đại học ở Châu Âu.

Nhược điểm của giáo dục châu Âu

• Khác biệt văn hoá

Chuyển đến một đất nước khác luôn đi kèm với sự thích nghi. Cộng hòa Séc nổi tiếng với những người nộp đơn từ nhiều quốc gia trên thế giới do tâm lý của người dân nơi đây. Tuy nhiên, vẫn có những khác biệt về văn hóa mà bạn chắc chắn sẽ phải làm quen.

• Rào cản ngôn ngữ

Lựa chọn an toàn và đáng tin cậy nhất để nhập học vào trường đại học Séc bằng ngân sách là dành một năm để học tiếng Séc trong các khóa học chuyên ngành (ví dụ, GoStudy). Tuy nhiên, ngay cả sau khi nhận được chứng chỉ B2, bạn vẫn cần thời gian để nói chuyện. Bạn sẽ có thể tự do huyên thuyên và nói đùa vào năm thứ ba hoặc thứ tư khi ở quốc gia này, và điều này là bình thường. Và gọi một ly Americano với một chiếc bánh trong quán cà phê là một chuyện, còn viết bài cho hội thảo hoặc bảo vệ dự án bằng tiếng Séc lại là một chuyện hoàn toàn khác.

Tuy nhiên, sau vài năm học tiếng Séc và đọc sách bằng tiếng Anh, Nina lại phải đối mặt với một vấn đề khác: cô cảm thấy mình bắt đầu dần mất đi tiếng mẹ đẻ. Để duy trì nó ở mức phù hợp, trong thời gian rảnh rỗi, cô đọc văn học cổ điển bằng tiếng mẹ đẻ của mình.

• Khó chọn trường đại học

"Nên học ở đâu, ở Praha hay ở Brno? Hoặc có thể không đến Cộng hòa Séc, mà đến Pháp hoặc Tây Ban Nha? Hoặc đến một trong những nước phía bắc? Trường đại học này tốt. Trường kia tệ hơn? Và chương trình cũng rất thú vị ..." Kiểu suy nghĩ này quen thuộc với tất cả những ai dự định du học Châu Âu. Để đưa ra lựa chọn đúng đắn, nên bắt đầu "công việc nghiên cứu" trước.

Năm lớp 9, Nina xác định rằng cô ấy muốn đến Châu Âu và thông báo điều này cho gia đình. Cùng với bố mẹ, họ đã nghiên cứu danh sách các trường đại học tốt nhất, đánh giá ưu và nhược điểm của hệ thống giáo dục Châu Âu, chọn một vài phương án thú vị. Sau đó, Nina tìm thấy Facebook sinh viên của các trường đại học này, hỏi họ về các chi tiết và đi đến kết luận rằng cô ấy muốn học ở Praha, tại Trường điện ảnh và truyền hình.

• Công nhận

Điều kiện tiên quyết để nhập học vào một trường đại học châu Âu là thủ tục công nhận bằng tốt nghiệp hoặc chứng chỉ tốt nghiệp trường phổ thông hiện có. Thông thường, để làm được điều này bạn cần thi một số môn.

Nina phải thi tin học, hóa học và địa lý, vì số giờ ít hơn so với tiêu chuẩn của Séc.

• Phiền phức với các tài liệu

“Ai không kịp thì muộn”. Các trường đại học châu Âu có thời hạn nộp hồ sơ rõ ràng, nếu không đáp ứng thì bạn sẽ mất một năm. Bởi vậy bạn cần bắt đầu chuẩn bị trước bộ hồ sơ. Viết thư động lực, thu thập thư giới thiệu, dịch và công chứng các chứng chỉ và bằng cấp, xin visa - tất cả những việc này mất rất nhiều thời gian.

Đó là lý do tại sao, như chúng ta còn nhớ, Nina lần đầu tiên nói về việc học tập tại nước ngoài khi mới lớp chín.

• Tìm kiếm nhà ở

Một trong những bất lợi đáng kể khi học tập ở châu Âu là vấn đề nhà ở. Sinh viên thường lựa chọn giữa ký túc xá và căn hộ thuê. Tuy nhiên, ở ký túc xá, bạn phải quen với sự có mặt của hàng xóm, còn thuê căn hộ ở một mình thì không hề rẻ.

Nina, một người sáng tạo, thích riêng tư và ý nghĩ về ký túc xá khiến cô ấy hơi sợ. Bởi vậy, cô ấy kiếm tiền vào buổi tối bằng cách dịch các văn bản để có thể thuê căn hộ riêng.

• Tài chính

Làm giấy tờ và dịch tài liệu, tiền thuê nhà, thực phẩm, thẻ đi lại, quần áo, sách vở - thậm chí là giáo dục miễn phí ở châu Âu đều có những chi phí không thể tránh khỏi. Do đó, Nina và bố mẹ cô đã đưa ra quyết định từ trước. Điều này là cần thiết để phân phối lại ngân sách gia đình và chuẩn bị.

Nhiều sinh viên năm thứ nhất cố gắng kết hợp việc học với công việc làm thêm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, a) không phải tất cả các chuyên ngành đều cho phép điều này. Y học và luật không phù hợp với công việc bán thời gian; b) trong thời gian thi cuối kỳ, thi tốt nghiệp, viết luận văn hay bảo vệ dự án, bạn sẽ phải tạm quên đi công việc làm thêm. Bởi vậy bạn nên để ý tới “túi khí” tài chính trước.

Dưới đây là những ưu và nhược điểm của việc học tập tại một số quốc gia châu Âu thường thu hút ứng viên.

• Cộng hòa Séc

Ưu điểm: giáo dục chất lượng ở trình độ cao, hỗ trợ xã hội cho sinh viên - nhiều ưu đãi, chi phí sinh hoạt thấp so với các nước châu Âu khác. Có cơ hội làm việc trong thời gian học.

Nhược điểm: sự cạnh tranh cao đối với các chuyên ngành luật, sư phạm, kinh tế, y tế. Để học diện ngân sách, bạn phải có trình độ tiếng Séc tốt và tất cả người nước ngoài phải làm bài thi chứng chỉ (B2-C1, tùy thuộc vào chuyên ngành).

• Ba Lan

Ưu điểm: thủ tục nhập học vào trường đại học rất dễ dàng và chi phí học tập thấp. Bạn có thể nhập học vào trường đại học ngay sau khi tốt nghiệp trung học ở Nga hoặc các nước CIS. Sinh viên được cấp học bổng và ưu đãi với thành tích học tập xuất sắc. Tiếng Ba Lan thuộc nhóm ngôn ngữ Xla-vơ, cũng như tiếng Nga, tiếng Séc, tiếng Ukraina nên khả năng thích ứng rất nhanh. Tâm lý của người Ba Lan cũng gần gũi và dễ hiểu đối với người nói tiếng Nga.

Nhược điểm: Các trường đại học Ba Lan không xuất hiện trong những dòng đầu tiên của bảng xếp hạng thế giới, vì vậy bạn cần cân nhắc cẩn thận những ưu và nhược điểm.

Trong bảng xếp hạng QS World University Rankings 2022, có 19 trường đại học của Ba Lan nằm ở những vị trí không phải cao nhất. Để so sánh, có 16 trường đại học của Séc, mặc dù Cộng hòa Séc nhỏ hơn Ba Lan gần bốn lần.

Chỉ sinh viên diện nghiên cứu sinh mới được đi làm trong khi học, sinh viên diện cử nhân, thạc sĩ chỉ được đi làm 3 tháng/năm theo luật (thực tế là trong kỳ nghỉ hè).

• Vương quốc Anh

Ưu điểm: các trường đại học của Vương quốc Anh xuất hiện trong "top" bảng xếp hạng thế giới ngang bằng với các trường đại học ở Hoa Kỳ, vì vậy không có nghi ngờ gì về chất lượng giáo dục. Các nhà tuyển dụng xếp hàng chờ sinh viên tốt nghiệp và bạn có thể làm việc ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Nước Anh có di sản văn hóa và lịch sử phong phú, vì vậy bạn có thể dành thời gian rảnh sau giờ học để làm những điều thú vị và hữu ích. Sinh viên các trường đại học ở Anh có quyền kết hợp việc học với công việc.

Nhược điểm: sự cạnh tranh lớn để vào các trường đại học danh tiếng và học phí cao. Không dễ làm hoặc gia hạn visa sinh viên. Tốt hơn là nên nhập học vào trường đại học Anh sau khi nhận bằng cử nhân trong nước hoặc đã hoàn thành các khóa học dự bị trước đó ở vương quốc Anh.

• Pháp

Ưu điểm: quê hương của haute couture và ẩm thực Michelin có nhiều thứ để dành cho người nước ngoài. Khi rảnh rỗi, bạn có thể đi du lịch khắp các vùng của nước Pháp, dạo quanh các bảo tàng, thưởng thức bánh sừng bò giòn và lạc sâu vào những thư viện cổ. Chi phí thấp để nhập học vào trường đại học công lập bằng tiếng Pháp và cơ hội kiếm tiền trong thời gian học làm cho đất nước này trở nên đặc biệt hấp dẫn.

Nhược điểm: chi phí sinh hoạt ở Pháp cao. Bạn cần biết tiếng Pháp từ trình độ B2 trở lên. Ở các trường đại học Pháp, hệ thống thi và nhận bằng được xây dựng rất phức tạp. Cần chắc chắn đáp ứng thời hạn để không bị đuổi học.

• Đức

Ưu điểm: sinh viên tốt nghiệp trường đại học ở Đức có thể dễ dàng tìm được việc làm không chỉ ở Đức mà còn ở các nước châu Âu khác. Nhập học vào trường đại học không khó. Để làm được điều này, bạn cần tham gia các khóa học dự bị tại trường đại học đã chọn hoặc hoàn thành năm học đầu tiên trong nước. Giáo dục tại các trường đại học ở Đức là miễn phí, trong các cơ sở giáo dục công lập chỉ phải trả một khoản phí hành chính dưới năm trăm euro một năm.

Nhược điểm: Tiếng Đức, không giống như tiếng Ý du dương hay tiếng Pháp lãng mạn, không phải ai cũng thích, nhưng học nó là thực tế. Khi nhập học vào trường đại học, bạn sẽ cần chứng chỉ tiếng Đức (B2 trở lên) và tiếng Anh (IELTS, TOEFL và chứng chỉ khác).

• Tóm tắt

Du học châu Âu là một chặng đường tốn kém về công sức, thời gian và tài chính. Bạn cần có niềm tin mãnh liệt trong việc lựa chọn chuyên ngành, cũng như cần có sự siêng năng vượt trội, ý chí kiên cường và khả năng tự lập nhất định để có thể đương đầu với giai đoạn thích nghi trong điều kiện mới, giải quyết các vấn đề đời sống và không "bỏ dở" việc học của bạn. Giống như hệ thống giáo dục của Nga, ở Châu Âu cũng có những ưu và nhược điểm, và bạn cần hiểu cái nào trong số chúng có ý nghĩa đối với bạn. Tuy nhiên, học tập ở Châu Âu và trở nên độc lập khi xa nhà là một trải nghiệm tuyệt vời, không thể có được ở trong nước.